آنکه قبرش به قم سنگر عصمت است ...

 تاریخ تولد و وفات حضرت معصومه (س)  تا زمان زیادی بر مردم پنهان و غیر معلوم بود، جناب حجة الاسلام آقای حاج شیخ جواد مجتهد در مسافرت به مکه معظمه در مدینه طیّبه در کتابخانه مبارکه به زحمت زیاد این تاریخ را به دست آورد. در کتاب «نزهة الأبرار فی نسب اولاد الائمة الأطهار» و در کتاب «لواقح الأنوار فی طبقات الأخیار»، که کتاب مفصّلی است، نقل می فرماید:

«ولدت فاطمة بنت موسی بن جعفر فی مدینة المنورة غرّة ذوالقعدة الحرام سنة 173 ثلاث و سبعین و مائة بعد الهجرة النّبویّة صلی الله علیه و آله، و توفیّت فی العاشر من ربیع الثانی فی سنة 201 احدی و ماتین؛ حضرت فاطمه دختر حضرت کاظم علیهماالسلام در روز جمعه ذوالقعدة الحرام در سال 173 در مدینه طیبه متولد شد و در دهم ماه ربیع الثانی در سال 201 از هجرت در شهر قم وفات فرمود.» . پدر آن حضرت امام هفتم شیعیان، حضرت موسی بن جعفر علیه السلام ، است که او را «ابوالحسن اول» نیز نامیده اند. برطبق شواهد تاریخی، مادر حضرت معصومه علیهاالسلام همان مادر حضرت رضا علیه السلام و زنی پاک و باایمان بوده است. برای ایشان نام هایی چون خیزران، ام البنین و نجمه روایت شده است؛ اما پس از آن که امام رضا علیه السلام از ایشان متولد شد، او را «طاهره» نامیدند.بین حضرت معصومه و برادرش امام رضا (ع) عواطف سرشار و محبت شگفت انگیزی بود که قلم از ترسیم آن عاجز است. در یکی از معجزات امام کاظم (ع) که حضرت معصومه (ع) نیز نقشی دارد، هنگامی که نصرانی می پرسد: شما که هستید؟ می فرماید: ?من معصومه، خواهر امام رضا (ع) هستم. این تعبیر، از محبت سرشار آن حضرت به برادر بزرگوارش امام رضا (ع) و نیز از مباهات ایشان به این خواهر- برادری سرچشمه می گیرد.

لقب « معصومه » از کجاست ؟

مقام عصمت که عالی‎ ترین مقام معنوی و پاکی است، درجاتی دارد، و در وهله اوّل بر دو گونه است: 1. معصوم از خطاء 2. معصوم از گناه.حضرت معصومه ـ سلام الله علیها ـ مانند حضرت زینب ـ علیها السّلام ـ در یکی از درجات عصمتند، گر چه در درجات چهارده معصوم ـ علیهم السّلام ـ نباشد.روایت شده حضرت امام رضا (ع) فرمودند: «من زار المعصومه بقم کمن زارنی»

I علامه حاج شیخ محمدتقی تستری، صاحب قاموس الرجال می نویسد:«در میان فرزندان امام کاظم علیه السلام با آن هم کثرتشان بعد از امام رضا علیه السلام کسی هم سنگ حضرت معصومه علیهاالسلام نمی باشد».

  کسی که معصومه را در قم زیارت بکند مانند آن است که مرا زیارت کرده است. گرچه شواهد و قرائن در مورد مقام عصمت حضرت معصومه ـ سلام الله علیها ـ بسیار است، ولی سخن فوق از امام معصوم ـ علیه السّلام ـ شاید اشاره‎ای باشد که حضرت معصومه ـ سلام الله علیها ـ دارای مقام عصمت بوده است، ضمناً این سخن بیانگر آن است که: این لقب را حضرت رضا ـ علیه السّلام ـ به فاطمه کبری ـ سلام الله علیها ـ داده است‎باشد.